KUV�Y� M�LL�YE

 
Ba�lang��
Birinci Bap   
�kinci Bap   
���nc� Bap   
D�rd�nc� Bap   
Be�inci Bap   
Alt�nc� Bap
Yedinci Bap   
Sekizinci Bap  
 

Ana Sayfa
 
 




BA�LANGI�
 

ONLAR
 
 

Onlar ki toprakta kar�nca,
                                   suda bal�k,
                                                havada ku� kadar
                                                             �okturlar;
korkak,
            cesur,
                     c�hil,
                             hak�m
                                      ve �ocukturlar
ve kahreden
                 yaratan ki onlard�r,
dest�n�m�zda yaln�z onlar�n m�ceralar� vard�r.

Onlar ki uyup hainin i�v�s�na
                                   sancaklar�n� elden yere d���r�rler
ve d��man� meydanda koyup
                                      ka�arlar evlerine
ve onlar ki bir nice murtada han�er ���r�rler
ve ye�il bir a�a� gibi g�len
ve merasimsiz a�layan
ve ana avrat k�freden ki onlard�r,
dest�n�m�zda yaln�z onlar�n m�ceralar� vard�r.

Demir,
         k�m�r
                   ve �eker
ve k�rm�z� bak�r
ve mensucat
ve sevda ve zul�m ve hayat
ve bilc�mle sanayi kollar�n�n
ve g�ky�z�
                 ve sahra
                             ve mavi okyanus
ve kederli nehir yollar�n�n,
s�r�lm�� topra��n ve �ehirlerin baht�
               bir �afak vakti de�i�mi� olur,
bir �afak vakti karanl���n kenar�ndan
                onlar a��r ellerini topra�a bas�p
                                        do�rulduklar� zaman.

En bilgin aynalara
         en renkli �ekilleri aksettiren onlard�r.
As�rda onlar yendi, onlar yenildi.
�ok s�zler edildi onlara dair
ve onlar i�in :
    zincirlerinden ba�ka kaybedecek �eyleri yoktur,
                                                                  denildi.

 


B�R�NC� BAP
 

YIL 1918-1919
ve
KARAYILAN H�K�YES�
 
 

Ate�i ve ihaneti g�rd�k
ve yanan g�zlerimizle durduk
                           bu d�nyan�n �zerinde.
�stanbul 918 Te�rinlerinde,
�zmir 919 May�s�nda
ve Manisa, Menemen, Ayd�n, Akhisar :
                                  May�s ortalar�ndan
                                            Haziran ortalar�na kadar
yani t�t�n k�rma mevsimi,
               yani, arpalar bi�ilip
                                    bu�daya ba�lan�rken
                                                       yuvarland�lar...
Adana,
           Antep,
                     Urfa,
                             Mara� :
                                  d��m��
                                            d�v���yordu...

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.
Ve kanl� bankerler pazar�nda
                            memleketi Alaman'a satanlar,
yan gelip �l�lerin �zerinde yatanlar
d��t�ler can kaygusuna
ve kurtarmak i�in ba�lar�n� halk�n gazab�ndan
karanl��a kar��arak bas�p gittiler.
Yaral�yd�, yorgundu, fakirdi millet,
en az�l� d�vellerle d�v���yordu fakat,
                  d�v���yordu, k�le olmamak i�in iki kat,
                                        iki kat soyulmamak i�in.

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.
Murat nehri, Canik da�lar� ve F�rat,
Ye�il�rmak, K�z�l�rmak,
G�ltepe, Tilbe�ar Ovas�,
                     g�rd� uzun di�li �ngiliz'i.
Ve Aksu'yla K�psu,
Karag�l'le S���t G�l�
ve g�m�� basamakl� t�rbesinde yatan
                                       b�y�k, ���k �l�,
�apkas� horoz t�yl� �talyan'� g�rd�.
Ve �ukurova,
k�yas�ya d�zl�k,
u�urumlar, yama�lar, da�lar k�yas�ya
ve Seyhan ve Ceyhan
ve kara g�zl� Y�r�k k�z�,
g�rd� mavi �niformal� Frans�z'�.
Ve devam ettik ate�i ve ihaneti g�rmekte.
E�raf ve �y�n ve m�tehayyiz�n�n �o�u
ve a�alar :
Ba�dasar A�a'dan
               Kellesi B�y�k Mehmet A�a'ya kadar,
d��manla birlik oldular.
Ve inekleri, koyunlar�, ke�ileri s�r�p, g�t�r�p,
gelinlerin �rz�na ge�ip,
�ocuklar� �ld�r�p
              ve istikl�li yak�p y�kt�k�a d��man,
da�a ��kt� mavzerini, naca��n�, �iftesini kapan
ve ��� gibi �o�ald� �eteler
ve k�yl�lerden pa�alar g�r�ld�,
                            kara donlu k�yl�lerden.
Ve bizim tarafa ge�enler oldu
                           Tunuslu ve Hindli k�lelerden.
Ve T�rkistanl� Hac� Ahmet,
k�s�k g�zleri,
                   seyrek sakal�,
                                       hafif makinal� t�fe�iyle
                                       da�larda bir ba��na dola�t�.
Ve sabahleyin ve ��le s�ca��nda ve ak�am�st�
ve ay�����nda ve y�ld�z alacas�nda geceleyin,
                    ne zaman s�k��sa bizimkiler,
        peyda oluverdi, yerden biter gibi o
ve ate� etti
              ve d��man� da��tt�
                                       ve kayboldu da�larda yine.

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.
Dayand�k,
dayand�k her yanda,
dayand�k �zmir'de, Ayd�n'da,
Adana'da dayand�k,
dayand�k, Urfa'da, Mara�'ta, Antep'te.

Antepliler sil�h�or olur,
u�an turnay� g�z�nden
ka�an tav�an� ard aya��ndan vururlar
ve arap k�sra��n�n �st�nde
taze ye�il selvi gibi ince uzun dururlar.

Antep s�cak,
             Antep �etin yerdir.
Antepliler sil�h�or olur.
Antepliler yi�it ki�ilerdir.

Karay�lan
           Karay�lan olmazdan �nce
Antep k�yl�klerinde �rgatt�.
Belki rahats�zd�, belki rahatt�,
bunu d���nme�e vakit b�rakm�yordular,
ya��yordu bir tarla s��an� gibi
ve korkakt� bir tarla s��an� kadar.
Yi�itlik atla, sil�hla, toprakla olur,
onun at�, sil�h�, topra�� yoktu.
Boynu yine b�yle ��p gibi ince
                  ve b�yle kocaman kafal�yd�
                                  Karay�lan
                                        Karay�lan olmazdan �nce.

D��man Antep'e girince
Antepliler onu
             korkusunu saklayan
                              bir f�st�k a�ac�ndan
                                               al�p indirdiler.

Alt�na bir at �ekip
               eline bir mavzer
                                      verdiler.

Antep �etin yerdir.
K�rm�z� kayalarda
                           ye�il kertenkeleler.
S�cak bulutlar dola��r havada
                                            ileri geri...

D��man tutmu�tu tepeleri,
d��man�n topu vard�.
Antepliler d�z ovada
                      s�k��m��lard�.
D��man �arapnel d�k�yordu,
topra�� k�k�nden s�k�yordu.
D��man tutmu�tu tepeleri.
Akan : Antep'in kan�yd�.

D�z ovada bir g�l fidan�yd�
                 Karay�lan'�n
                            Karay�lan olmazdan �nceki siperi.
Bu fidan �yle k���k,
korkusu ve kafas� �yle b�y�kt� ki onun,
naml�ya tek fi�ek s�rmeden
                  yat�yordu y�z�koyun.

Antep s�cak,
              Antep �etin yerdir.
Antepliler sil�h�or olur.
Antepliler yi�it ki�ilerdir.
Fakat d��man�n topu vard�.
Ve ne �are, kader,
                  d�z ovay� Antepliler
                                     d��mana b�rakacaklard�.

�Karay�lan� olmazdan �nce
                     umurunda de�ildi Karay�lan'�n
                     k�yamete dek d��mana verseler Antep'i.
��nk� onu d���nme�e al��t�rmad�lar.
Ya�ad� toprakta bir tarla s��an� gibi,
korkakt� da bir tarla s��an� kadar.

Siperi bir g�l fidan�yd� onun,
g�l fidan� dibinde yat�yordu ki y�z�koyun
              ak bir ta��n ard�ndan
                             kara bir y�lan
                                          ��kard� kafas�n�.
Derisi ���l ���l,
             g�zleri ate�ten al,
                              dili �atald�.
Birden bir kur�un gelip
                      kafas�n� ald�.
Hayvan devrildi kald�.

Karay�lan
        Karay�lan olmazdan �nce
kara y�lan�n enc�m�n� g�r�nce
hayk�rd� avaz avaz
            �mr�n�n ilk d���ncesini .
    ��bret al, deli g�nl�m,
      demir sand�kta saklansan bulur seni,
      ak ta� ard�nda kara y�lan� bulan �l�m.�

Ve bir tarla s��an� gibi ya�ay�p
bir tarla s��an� kadar korkak olan,
f�rlay�p atlay�nca ileri
bir deh�et ald� Anteplileri,
                     se�irttiler pe�ince.
D��man� tepelerde yediler.
Ve bir tarla s��an� gibi ya�ay�p
bir tarla s��an� kadar korkak olana :
                                KARAYILAN dediler.

�Karay�lan der ki : Harbe oturak,
  Kilis yollar�ndan kelle getirek,
  nerde d��man varsa orda bitirek,
  vurun ha yi�itler namus g�n�d�r...�

Ve biz de bunu b�ylece duyduk
ve �etesinin ba��nda y�llarca n�m� y�r�yen
                                          Karay�lan'�
                                          ve Anteplileri
                                          ve Antep'i
                     aynen duyup i�itti�imiz gibi
                     dest�n�m�z�n birinci b�b�na koyduk.
 

 
 

�K�NC� BAP
 

YIL Y�NE 1919
ve
�STANBUL'UN H�L�
ve
ERZURUM ve SIVAS KONGRELER�
ve
KAMBUR KER�M'�N H�K�YES�
 
 

Biz ki �stanbul �ehriyiz,
Seferberli�i g�rm���z :
Kafkas, Gali�ya, �anakkale, Filistin,
vagon ticareti, tif�s ve �spanyol nezlesi
                       bir de �ttihat��lar,
        bir de uzun kon�lu Alman �izmesi
                       914'ten 18'e kadar
                                    yedi bitirdi bizi.
M�cevher gibi uzak ve eri�ilmezdi �eker
erimi� alt�n pahas�nda gazya��
ve namuslu, �al��kan, fakir �stanbullular
sidiklerini yakt�lar 5 numara l�mbalar�nda.
Yedikleri m�s�r ko�an�yd� ve arpa
                              ve s�p�rge tohumu
ve ��p gibi kald� �ocuklar�n boynu.
Ve l�kin Tarabya'da, P�ti�an'da ve Ada'da Kul�p'te
akt� Ren �araplar� su gibi
ve �ekerin sahibi
kaplad� Milovi�'in yorgan�na 1000 liral�klar�.
Milovi� de beyaz at gibi bir kar�.
Bir de sakal� Halife'nin,
bir de Vilhelm'in b�y�klar�.

Biz ki �stanbul �ehriyiz,
g�zelizdir,
d�rt yan�m�z mavi mavi da�d�r, denizdir.
�fkeli, b�y�k bir �air :
�Ey bin kocadan arta kalan bilmem neyi bakir�
                                                                   demi�
                                                                        bize
ve bir ba�kas�,
yekpare Acem m�lk�n� fed� etti bir sengimize.

Biz ki �stanbul �ehriyiz,
i�te, arzederiz halimizi
       T�rk halk�n�n y�ce kat�na.
Mevsim yazd�r,
919'dur.
Ve te�rinlerinde ge�en y�l�n
d�rt d�vele teslim ettiler bizi,
                       g�z� kanl� d�rt d�vele
                               anadan do�ma ��r�l��plak.
Ve kurumu�tu
            ve kan i�indeydi memelerimiz.

Biz ki �stanbul �ehriyiz,
Frans�z, �ngiliz, �talyan, Amerikan
                        bir de Yunan,
bir de zavall� Afrika zencileri
                         yer bitirir bizi bir yandan,
bir yandan da kendi k�pek d�llerimiz :
Vahdettin Sultan,
                        ve damad� Ferit
ve �ngiliz muhipleri
                            ve Mandac�lar.

Biz ki �stanbul �ehriyiz,
y�ce T�rk halk�,
mal�mun olsun �ekti�imiz ac�lar...

919 Temmuzunun 23'�nc� g�n�
          pek m�tevaz� bir mektep salonunda
                            in'ikad etti Erzurum Kongresi.

Erzurum'un k��� zorludur balam,
tand�r�nda tezek yakar Erzurum,
buz tutar yi�itlerinin b�y���
ve geceleyin karl� ovada
                kaskat� kat�la�m��, donmu� g�r�rs�n karanl���.

Erzurum'da kavaklar, balam,
            Erzurum'da kavaklar tane tane,
kavaklarda tane tane yapraklar.
Ve terden ve toz dumandan ve sinekten ge�ilmez
            Erzurum'da yaz gelip de bast� m�yd� s�caklar.

Erzurum'un d�zd�r, toprakt�r dam�.
Erzurum g�zelleri giyer, balam,
                          incecik ak y�nden ehram�.
Y�rek boynun b�ker, balam,
                          Erzurumlu t�rk�lere.
Halim selimdir Erzurum'un adam�
                         ve l�kin d�nmesin g�z� bir kere!...

Erzurum'da on d�rt g�n s�rd� Kongre :
orda, mazlum milletlerden bahsedildi
                             b�t�n mazlum milletlerden
ve emperyalizme kar�� d�v��lerinden onlar�n.

Orda, bir ��ray� Mill�'den bahsedildi,
�radei Milliyeye m�stenit bir ��ray� Mill�'den.
Buna ra�men,
��si gelmiyelim� diyenler vard�,
                 �makam� hil�fet ve saltanata.�
Hatt� casuslar vard� i�erde.

Buna ra�men,
�B�t�n aks�m� vatan birk�ld�r� denildi.
�Kabul olunmaz,� denildi,
                         �Manda ve Himaye...�

Buna ra�men,
�stanbul'da bir�ok han�mlar, beyler, pa�alar,
T�rk halk�ndan kesmi�lerdi umudu.
Ya�d�r�ld� telgraflar Erzurum'a :
   �Amerikan mandas� alt�na girelim,� diye.
   ��stikl�l, diyorlard�, ��yan� arzu ve tercihtir, amma
     bug�n bu, diyorlard�, m�mk�n de�il,
     birka� vil�yet, diyorlard�, kalacak elde,
     �u halde, diyorlard�, �u halde,
     Mem�liki Osmaniye'nin c�mlesine ��mil
                    Amerikan mandaterli�ini talep etme�i
                                 memleketimiz i�in en n�fi
                                         bir �ekli hal kabul ediyoruz.�

Fakat bu �ekli halli kabul etmedi Erzurumlu.
Erzurum'un k��� zorludur balam,
buz tutar yi�itlerin b�y���.
Erzurum'da kaskat�, dimdik �l�r adam,
                  kabullenmez y�lg�nl���...

�stanbul'da han�mlar, beyler, pa�alar,
t�l perdeler, kravatlar, apoletler, �i�eler,
��t� p�t� dilleri ve pamuk gibi elleri
                   ve bi�are telgraf telleri
                   devretmek i�in Amerika'ya Anadolu'yu
                   ��yle diyorlard� Erzurum'dakilere :
�Bizi bir ba��m�za b�raksalar,
  tarafgirlik, cehalet
              ve �ok konu�maktan ba�ka m�spet
                                            bir hayat kuramay�z.
  ��te bu y�zden Amerika �ok i�imize geliyor.
  Filipin gibi vah�i bir memleketi adam etti Amerika.
  Ne olacak,
  Biz de on be�, yirmi sene zahmet �ekeriz,
  sonra Yeni D�nya'n�n sayesinde
  �stikl�li kafas�nda ve cebinde ta��yan
                            bir T�rkiye v�cuda geliverir.
  Amerika, i�ine girdi�i memleket ve millet hayr�na
                             nas�l bir idare kurdu�unu
                                        Avrupa'ya g�stermek ister.
  Hem art�k i�i uzatma�a gelmez.
  �ok tehlikeli anlar ya��yoruz.
  Serg�ze�t ve cid�l devri ge�mi�tir :
  T�rkiye'yi, geni� kafal� birka� ki�i belki kurtarabilir.�
 
4 Eyl�l 919'da topland� S�vas Kongresi,
ve 8 Eyl�lde
       Kongrede bu sefer
                    yine ortaya ��kt� Amerikan mandas�.
Ak koyunla kara koyunun
                                  ge�itte belli oldu�u g�nlerdi o g�nler.
Ve �stanbul'dan gelen baz� zevat,
                        sapsar� y�lg�nl�klar�yla beraber
                        ve ihanetleriyle birlikte
                        bir de Amerikan gazeteci getirmi�tiler.
Ve Erzurumlulardan ve S�vasl�lardan ve T�rk milletinden �ok
                        i�bu Mister Bravn'a g�veniyorlard�.
Bu zevata :
    ��stikl�limizi kaybetmek istemiyoruz efendiler!�
                                                             denildi.
Fakat ayak diredi efendiler :
        �Mandan�n, istikl�li ihl�l etmiyece�i muhakkak iken,�
                                                                         dediler,
        �Herhalde bir m�z�herete muhtac�z diyorum ben,�
                                                                     dediler,
        �Hem zaten,�
                      dediler,
        �birbirine mani �eyler de�ildir
                                      istikl�l ile manda.
          Ve esasen,�
                          dediler,
        �m�stakil kalamay�z b�yle bir zamanda.
          Memleket harap,
                          toprak �orak,
                                   borcumuz 500 milyon,
                                              v�ridat ise 15 milyon ancak.
          Ve Allah muhafaza buyursun
                           �zmir kalsa Yunanistan'da
                                    ve harbetsek,
                                               d��man�m�z vapurla asker getirir.
          Biz Erzurum'dan hangi �imendiferle nakliyat yapabiliriz?
          Manday� kabul etmeliyiz, hemen,�
                                                         dediler.
        �Onlar dretnot yap�yor,
          biz yelkenli bir gemi yapam�yoruz.
          Hem, �stanbul'daki Amerikan dostlar�m�z :
          Mandam�z korkun� de�ildir,
                                       diyorlar,
          Cemiyeti Akvam nizamnamesine dahildir,
                                                        diyorlar.�

Ve b�ylece, bin dereden su getirdi �stanbul'dan gelen zevat.
S�vas, manday� kabul etmedi fakat,
            �Hey gidi deli g�nl�m,�
                                         dedi,
            �Ak�ll�, umutlu, sab�rl� deli g�nl�m,
              ya �ST�KLAL, ya �l�m!�
                                               dedi.

Kambur Kerim de b�yle dedi aynen.
Adapazarl�yd� Kambur Kerim.
Seferberlikte �len babas� marangozdu.
Seferberlik denince akl�na Kerim'in :
�ok beyaz bir yast�kta kara sakall� bir �l� y�z�,
                    Fahri Bey �iftli�inde patates toplay�p
                               kaz g�tmek,
                               mektep kitaplar�
                    ve bir de sa�lar� alt�n gibi sar�
                    fakat aln� �izgiler i�inde anas� gelir.
335'te Kerim Eski�ehir'e gitti,
                    mektebe, teyzelerine ve day�s�na.
Day�s� �imendiferde makinistti.
D��man elindeydi Eski�ehir.
Kerim on d�rt ya��ndayd�,
kamburu yoktu.
D�md�zd� fidan gibi
                    ve d�nyaya merakl� bir �ocuktu.
Day�s� s�rme�e gitti�i g�nler �imendiferi
Kerim'e ekmek vermedi�inden teyzeleri
(�ok uzun sa�l�, ihtiyar iki kad�n)
               Hintli askerlerle dost oldu Kerim.
Bunlar
          (�a��lacak �ey)
                     T�rk�e bilmeyen
ve siyah sakallar�, siyah g�zleri parlak,
avu�lar�n�n �st� esmer, i�i ak
ve tel �rg�lerin �zerinden
Kerim'e bisk�viti kutularla atan amcalard�.
Kocaman bir ambarlar� vard�,
Kerim i�inde oynard�.
Ambarda nohut �uvallar�, bakla, kuru �z�m,
                                       (�a��lacak �ey,
                                       kat�rlar�n yemesi i�in)
      ve sonra cephane sand�klar�yla silahlar.
Bir g�n dedi ki makinist day�s� Kerim'e :
     �Ambardan sil�h �al�p bana getir,
       g�vura kar�� koyan zeybeklere g�nderece�im.�
Ve ambardan sil�h �ald� Kerim :
                             bir
                                 bir tane daha
                                                 be�
                                                     on.
Aldatt� Hindistanl� dostlar�n�
                          zeybekleri daha �ok sevdi�inden.
Zaten �ok s�rmedi, parlak kara sakall� amcalar gitti,
Kerim ge�irdi onlar� istasyona kadar.
Ertesi g�n Lefke k�pr�s�n� at�p
                          zeybekler gelince Eski�ehir'e
day�s� Kerim'i elinden tutup
                              verdi onlara.
Ve i�te o g�nden sonra
                        bug�ne kadar
                                 kahraman bir t�rk�d�r �mr� Kerim'in.
Eski�ehir'den al�p onu
�Kocaeli Grubu� pa�as�na g�t�rd�ler.
�at�k ka�l�, y�z� g�lmez bir pa�ayd� bu.

�abucak ��rendi Kerim ata binmeyi,
s���rtma� olmay�
              -zaten bilgisi vard� bunda-
kayalardan gen� bir ke�i gibi inmeyi,
gizlenmeyi ormanda.
Ve b�t�n bu marifetleriyle Kerim
ka� kere �l�me bir kur�un at�m� yakla�arak
ve �Ge�mi� olsun� dedikleri zaman �a�arak
d��man i�inden ge�ip getirdi haber
                                        g�t�rd� haber.
Onu naml� bir �kaptan� gibi sayd� �eteler,
bir oyun arkada�� gibi sevdi �eteleri o.
Ve bir fidan gibi d�z
                   bir fidan gibi cesur
                         bir fidan gibi vaadeden bir �ocu�un
sevin�le oynad��� bu m�thi� oyun
                               s�rd� 1337'ye kadar...

Kocaeli orman� g�rgen ve me�eliktir :
y�ksek
         kal�n.
G�ky�z� g�z�kmez.
Durgun bir geceydi.
Hafif ya�mur ya�m��t� biraz �nce.
Fakat �slanmam�� ki yerde yapraklar
karanl�kta h���rt�larla y�r�yordu beygiri Kerim'in.
Solda
         ilerde
                 tepenin ete�inde ate� yan�yordu :
�Tekneciler� diye an�lan
                                g�vur �etelerinin olmal�.
Dallardan damlalar d���yordu Kerim'in y�z�ne.
Beygirin ba�� gittik�e daha �ok karanl��a giriyor.
�psiz Recep'in yan�ndan d�n�yordu Kerim.
            K�atlar g�t�rm��
                                   k�atlar getiriyor.
Birdenbire durdu beygir,
heykel gibi,
-Tekneciler'in ate�ini g�rm�� olacak-
sonra birdenbire d�rtnala kalkt�.
�a��rd� Kerim.
Dizginleri b�rakt�.
Sar�ld� beygirin boynuna.
Deli gibi gidiyordu hayvan.
�ocu�a art arda �arp�yordu a�a�lar.
Me�eleri ve g�rgenleriyle orman
karanl�k  bir r�zg�r gibi ge�iyor iki yandan.
Kim bilir ka� saat b�yle gidildi.
Orman bitti birdenbire.
-Ay do�mu� olacak ki ortal�k ayd�nl�kt�-
Ve Kerim ayn� h�zla geldi�i zaman
                               Arma�a'n�n alt�nda Ba�de�irmenler'e
                                            beygir ans�z�n kapakland� yere,
                                                                tekerlendi Kerim.
Do�ruldu.
Ve akl�na ilk gelen �ey
                       saat�na bakmak oldu.
K�r�lm��t� cam�.
Bindi beygire tekrar.
Hayvan topall�yordu biraz.
Uslu uslu yola koyuldular.
Sol kula�� kan�yordu Kerim'in,
Kirezce'ye geldiler
                     (Sapanca'yla Arifiye aras�),
Kerim durdu,
Biraz zor nefes al�yordu.
Geyve'ye girdi ertesi ak�am.
Beli o kadar a�r�yordu ki
                             inemedi beygirden
                                                       indirdiler.
Kerim'i bir yayl�ya bindirdiler.
Adapazar�.
Sonra belki on g�n, belki on be�,
                      ka�n�lar, mekk�re arabalar�,
sonra, gitgide daralan nefesi,
Yah��han,
              Konya,
                         Sile nahiyesi
                         (burda mal�l gaziler i�in
                                         takma kol ve bacak yap�l�yordu),
ve nihayet Hat�ehan k�y�nden ��k�k�� �erif Usta.
H�l� r�yalar�nda g�r�r Kerim
                   incecik bir yoldan e�ekle gelip
                                          �zerine do�ru e�ilen
                                          bu �i�ekbozu�u insan y�z�n�.
Usta, ovdu Kerim'i bay�lt�ncaya kadar.
Sonra, zifte koydu bu k�r�lm�� dal gibi �ocuk g�vdesini.
Yirmi g�n ge�ti aradan.
Ve sonra bir ikindi vakti ziftin i�inden
                                          Kerim'i kambur ��kard�lar.

 
 

���NC� BAP
 

YIL 1920
ve
ARHAVEL� �SMA�L'�N H�K�YES�
 
 

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.

D��man ordusu yine ba�lad� y�r�me�e.
Akhisar, Karacabey,
Bursa ve Bursa'n�n do�usunda Aksu,
                          �arp��arak �ekildik...
920'nin
           29 A�ustos'u :
                           U�ak d��t�.
Yaral�
        ve deh�etli k�zg�n
                      fakat topra��m�zdan emin,
                                         Dumlup�nar s�rtlar�nday�z.
Nazilli d��t�.

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.
Dayand�k
            dayanmaktay�z.

1920 �ubat, Nisan, May�s,
Bolu, D�zce, Geyve, Adapazar� :
��imizde Hil�fet Ordusu,
                        Anzavur isyanlar�.
Ve ayn� s�radan,
3 Ekim Konya.
Sabah.
500 asker ka�a�� ve ye�il bayra��yla Deliba�
                                                      girdi �ehre.
Alaeddin tepesinde �� g�n �� gece h�k�m s�rd�ler.
Ve Manavgat istikametlerinde ka��p
                                   �l�mlerine giderken
terkilerinde kesilmi� kafalar g�t�rd�ler.

Ve 29 Aral�k K�tahya :
4 top
    ve 1800 atl� bir ihanet
                            yani �erkez Ethem,
bir gece vakti
kilim ve hal� y�kl� kat�rlar�,
koyun ve s���r s�r�lerini �n�ne kat�p
                                           d��mana ge�ti.
Y�rekleri karanl�k,
kemerleri ve kam��lar� g�m��l�yd�,
atlar� ve kendileri semizdiler...

Ate�i ve ihaneti g�rd�k.
Ruhumuz f�rt�nal�, etimiz m�tehammil.
Sevgisiz ve ihtirass�z ��plak devler de�il,
inan�lmaz zaaflar�, korkun� kuvvetleriyle,
sil�hlar� ve beygirleriyle insanlard� dayanan.
Beygirler �irkindiler,
                            bak�ms�zd�lar,
hasta bir fundal�ktan y�ksek de�illerdi.
Fakat bozk�rda ki�neyip k�p�rmeden
sab�rl� ve doludizgin ko�mas�n� biliyorlard�.
�nsanlar uzun asker kaputluydu,
                                      yalnayakt� insanlar.
�nsanlar�n ba��nda kalpak,
                                      y�reklerinde keder,
                    y�reklerinde m�thi� bir �mit vard�.
�nsanlar devrilmi�ti, kedersiz ve �mitsizdiler.
�nsanlar, etlerinde kur�un yaralar�yla
                   k�y odalar�nda unutulmu�tular.
Ve orda sarg�,
                    deri
                         ve asker postallar� halinde
                         yan yana, s�rt�st� yat�yorlard�.
Kopar�lm�� gibiydi parmaklar� sapland��� yerden
                                                         e�rilip b�k�lm��t�
ve avu�lar�nda toprak ve kan vard�.

Ve asker ka�aklar�,
korkular�, mavzerleri, ��plak, �l� ayaklar�yla
karanl�kta k�ylerin i�inden ge�iyorlard�.
Ac�km��t�lar,
merhametsizdiler,
bedbahtt�lar.
�osenin �ss�z beyazl���na inip
nal sesleri ve y�ld�zlarla gelen atl�y� �eviriyor
ve Bolu da��nda ekmek bulamad�klar� i�in
                                    deviriyorlard� u�urumlara :
�ayak, c�gara k�ad�, tuz ve sabun y�kl� yayl�lar�.

Ve �ok uzak,
                �ok uzaklardaki �stanbul liman�nda,
gecenin bu ge� vakitlerinde,
ka�ak sil�h ve asker ceketi y�kleyen laz takalar� :
                                                h�rriyet ve �mit,
                                                su ve r�zg�rd�lar.
Onlar, suda ve r�zg�rda ilk deniz yolculu�undan beri vard�lar.
Tekneleri kestane a�ac�ndand�,
�� tondan on tona kadard�lar
ve l�kin yelkenlerinin alt�nda
                             f�nd�k ve t�t�n getirip
                                   �eker ve zeytinya�� g�t�r�rlerdi.
�imdi, b�y�k s�rlar�n� g�t�r�yorlard�.
�imdi, denizde bir insan sesinin
                   ve demirli �ileplerin kederlerini
ve Kabata� a��klar�nda sallanan
                            saman kay�klar�n�n fenerlerini
                                                    pe�lerinde b�rak�p
ve karanl�k suda Amerikan taretlerinin �n�nden ak�p
                                                k���k,
                                                          kurnaz
                                                                    ve ma�rur
                                                  gidiyorlard� Karadeniz'e.
D�mende ve ba�altlar�nda insanlar� vard� ki
bunlar
uzun e�ri burunlu
ve konu�may� �ehvetle seven insanlard� ki
s�rt� l�civert hamsilerin ve m�s�r ekme�inin
                                                zaferi i�in
hi� kimseden hi�bir �ey beklemeksizin
bir �ark� s�yler gibi �lebilirdiler...

Karanl�kta kur�un�i derisi k�rm�z�ya boyanan
                                                baltaba� gemi
                                                �ngiliz torpitosudur.
Ve dalgalar�n �st�nde sallanarak
                                             alev alev
                                                          yanan :
                        �aban Reisin be� tonluk takas�.

Kerempe Fenerinin yirmi mil a����nda,
gecenin karanl���nda,
dalgalar minare boyundayd�lar
ve ba�lar� bembeyaz par�alan�p da��l�yordu.
R�zgar :
        y�ld�z - poyraz.
Esirlerini bordas�na al�p
                       kayboldu �ngiliz torpitosu.
�aban Reisin teknesi
                       ate�ten diregiyle g�m�ld� suya.

Arheveli �smail
              bu �len teknedendi.
Ve �imdi
Kerempe Fenerinin a����nda,
batan teknenin kay���nda
emanetiyle tek ba��nad�r,
fakat yaln�z de�il :
                    r�zg�r�n,
                            bulutlar�n
                                  ve dalgalar�n kalabal���,
�smail'in etraf�nda hep bir a��zdan konu�uyordu.

Arheveli �smail
              kendi kendine sordu :
�Emanetimizle varabilecek miyiz?�
Kendine cevap verdi :
�Varmam�� olmaz.�

Gece, Tophane r�ht�m�nda
Kamac� ustas� Bekir Usta ona :
�Evl�d�m �smail,� dedi,
�hi� kimseye de�il,� dedi,
                        �bu, sana emanettir.�

Ve Kerempe Fenerinde
d��man projekt�r� dola��nca takan�n yelkenlerinde,
�smail, reisinden izin isteyip,
                      ��aban Reis,� deyip,
                      �emaneti yerine g�t�rmeliyiz,� deyip
                                                  atlad� takan�n patalyas�na,
                                                                                 a��ld�.

�Allah b�y�k
  ama kay�k k���k� demi� Yahudi.
�smail bodoslamadan bir sa�nak yedi,
                                      bir sa�nak daha,
                                      pe�inden ��-karde�ler.
Ve denizi b��ak atmak kadar iyi bilmeseydi e�er
                                                alabora olacakt�.

R�zg�r tam kerte y�ld�za d�n�yor.
Ta kar��da bir k�rm�z� damla ���k g�r�n�yor :
S�vastopol'a giden bir geminin
                                        sancak feneri.

Elleri kanayarak
                      �ekiyor �smail k�rekleri.
�smail rahatt�r.
Kavgadan
                ve emanetinden ba�ka her �eyin haricinde,
�smail unsurunun i�inde.
Emanet :
           bir a��r makinal� t�fektir.
Ve �smail'in g�z� tutmazsa liman reislerini
                                     ta Ankara'ya kadar gidip
                                     onu kendi eliyle teslim edecektir.

R�zg�r bocal�yor.
Belki karayel g�sterecek.
En azdan on be� mil uzakt�r en yak�n sahil.
Fakat �smail
                 ellerine g�venir.
O eller ekme�i, k�reklerin sap�n�, d�menin yekesini
ve Kemeralt�'nda Fotika'n�n memesini
                                               ayn� emniyetle tutarlar.

R�zg�r karayel g�stermedi.
Y�z kerte birden atlay�p r�zg�r
bir anda b�t�n ipleri b��akla kesilmi� gibi
                                                         d��t�.

�smail beklemiyordu bunu.
Dalgalar bir m�ddet daha
yuvarland�lar teknenin alt�nda
sonra deniz d�md�z
                            ve simsiyah
                                            durdu.
�smail �a��r�p b�rakt� k�rekleri.
Ne korkun�tur d��mek kavgan�n haricine.
Bir �rperme geldi �smail'in i�ine.
Ve bir bal�k gibi �rkerek,
bir sandal
bir �ift k�rek
ve durgun
           �l� bir deniz �eklinde g�rd� yaln�zl���.
Ve birdenbire
             �yle kahrolup duydu ki insans�zl���
                                            y�ld� elleri,
                                            y�klendi k�reklere,
                                            k�r�ld� k�rekler.

Sular tekneyi a���a s�r�kl�yor.
Art�k hi�bir �ey m�mk�n de�il.
Kald� �l� bir denizin ortas�nda
                        kanayan elleri ve emanetiyle �smail.
�lk�nce k�fretti.
Sonra, �elham� okumak geldi i�inden.
Sonra, g�ld�,
           e�ilip ok�ad� m�barek emaneti.
Sonra...
Sonra, mal�m olmad� insanlara
Arhaveli �smail'in �k�beti...
 

 
 

D�RD�NC� BAP
 

NURETT�N E�FAK'IN B�R MEKTUBU
ve
B�R ���R�
 
 

Karde�im,
sana bu mektubu Ankara'da Kuyulu kahvede yaz�yorum.
Hep ayn� Anadolu havalar�n� �al�yor gramofon
                     kocaman bir boru �i�e�ine benzeyen a�z�yla,
D��arda ya�mur...
Mektepten istifa ettim.
Cepheye gidiyorum ihtiyat zabitli�iyle.
�ocuklar�m�za T�rk�e okutmak,
��retmek, sevdirmek onlara
              d�nyan�n en diri, en taze dillerinden birini,
                                                       kendi dillerini,
                                                                g�zel �ey,
                                                                  b�y�k �ey.
Fakat bu dilin insanlar� i�in �akmak �almak cehpede
                                                            daha b�y�k
                                                            daha g�zel.

Biliyorum :
            i� b�l�m�nden bahsedeceksin.
Fakat, Ankara'da �ocuklara ders vermek,
bozk�rda ate� hatt�na girmek
                                       haks�z ve hazin
                                                 bir i� b�l�m�.
�yle g�nlerde ya��yoruz ki
ben bir i� yapabildim diyebilmek i�in :
hep aln�n�n ortas�nda duyacaks�n �l�m�.

Bak, tam sana bunlar� yazarken
asker ge�iyor sokaktan ;
ya�murda harap postallar�n�n me�inini �slatarak
Meclis'in �n�ne do�ru iniyorlar,
                        �stasyona gidecekler.
Ve t�rk�  s�ylerken, her nedense her zaman yapt��� gibi,
                   sesini incelterek mar� okuyor gen� T�rk k�yl�s� :
                          �Ankara'n�n ta��na bak,
                            g�zlerimin ya��na bak...�

Y�zleri m�him, dalg�n ve yorgun.
T�ra�lar� uzam�� biraz.
Elleri b�y�k ve esmer.
El� g�zl�ler, kara g�zl�ler, mavi g�zl�ler.

Yine birdenbire Yunus Emre geldi akl�ma.
Ba�ka t�rl� anl�yorum ben Yunus'u :
Bence onda b�t�n bir devir dile gelmi� T�rk k�yl�s� :
                                      �te d�nyaya dair de�il,
                                          bu d�nyaya dair kayg�lar�yla...

Bir �iir yazd�m,
garip bir �iir,
�T�rk K�yl�s�� diye.
Bir tuhaf m� oluyor b�yle g�nlerde �iir yazmak?
Her ne h�l ise, ho��a kal, g�zlerinden �perim.

 
                                                          Karde�in
                                                      Nurettin E�fak
 
 
 
 
 

T�RK K�YL�S�

Topraktan ��renip
                      kitaps�z bilendir.
Hoca Nasreddin gibi a�layan
                       Bayburtlu Zihni gibi g�lendir.
Ferhad'd�r
               Kerem'dir
                               ve Kelo�lan'd�r.
Yol g�r�n�r onun garip serine,
analar, babalar umudu keser,
kahbe felek ona eder oyunu.
�ar�ambay� sel al�r,
bir y�r sever
                   el al�r,
kanad� k�r�l�r
                   ��llerde kal�r,
�lmeden mezara koyarlar onu.
O, �Y�nus� bi��redir
       Ba�tan aya�a y�redir�,
a�u i�er su yerine.
Fakat bir kerre bir derd anlayan d��meyeg�rs�n �nlerine
ve bir kerre vakteri�ip
                                �-Gayr�k yeter!...�
                                                    demesinler.
Bunu bir dediler mi,
��sr�fil s�runu urur,
           mahl�kat yerinden durur�,
topra��n nabz� ba�lar
                          onun nab�zlar�nda atma�a.
Ne kendi nefsini korur,
                          ne d��man� kay�r�r,
�Da�lar� y�rt�p ay�r�r,
  kayalar� kesip yol eyler �b�hayat ak�tma�a...�
 

 
 

BE��NC� BAP
 

920'N�N 16 MARTI
ve
MANASTIRLI HAMD� EFEND�
ve
RE�AD�YEL� VEL� O�LU MEMET'�N H�K�YES�
 
 
 

�Bu hamiyetli ve cesur, Manast�rl� Hamdi Efendi olmasayd�, �stanbul fel�ketinden kim bilir haber almak i�in ne kadar intizarlar i�inde kalacakt�k. �stanbul'da bulunan n�z�r, mebus, kumandan, te�kil�t�m�z mensuplar� i�inden bir zat ��k�p vaktiyle bize haber verme�i d���nmemi� oldu�u anla��l�yor. Demek ki c�mlesini heyecan ve helecan kaplam��t�. Bir ucu Ankara'da bulunan telin �stanbul'da bulunan ucuna yana�amayacak kadar �a�k�n bir hale gelmi� olduklar�na bilmem ki h�kmetmek caiz olur mu?�

(Nutuk, s. 295, Devlet Bas�mevi, �stanbul 1938)
 

 

920'nin 16 Mart�.
��leden evvel
saat onda
makina ba��nda ��yle bir telgraf ald� Ankara'daki :

    �Der-aliye 16/3/1920.
      �ngilizler bast� bu sabah
              �ehzadeba��'ndaki Muzika karakolunu.
      M�sademe edildi.
      ��gal alt�na al�yorlar �stanbul'u �imdi.
      Ber�yi mal�mat arzolunur.
                                            Manast�rl� Hamdi.�

920'nin 16 Mart�.
Harbiye Nezareti telgrafhanesi buldu Ankara'y� :
    �Etrafta dola��yor �ngiliz askerleri.
      �imdi i�te
      �ngiliz askerleri giriyorlar nezarete.
      ��te giriyorlar i�eri.
      Nizamiye kap�s�na.
      Teli kes.
      �ngilizler burdad�r.�

920'nin 16 Mart�.
Manast�rl� Hamdi Efendi
               buldu Ankara'dakini tekrar :

    �Pa�a hazretleri,
      Harbiye telgrafhanesini de i�gal etti �ngiliz bahriye askeri
      Tophane'yi de i�gal ediyorlar bir taraftan,
      bir taraftan da z�rhl�lardan asker ihra� olunuyor.
      Vaziyet vehamet kesbediyor efendim.
      Pa�a hazretleri,
      Emri devletlerine muntaz�r�m.

                                                16 Mart 1920
                                                    Hamdi�
 

920'nin 16 Mart�.
Durumu bir daha tekrar etti Hamdi Efendi :

    �Sabah bizim asker uykuda iken
      �ngiliz bahriye efrad� karakolu i�gal etmekte iken
      askerlerimiz uykudan �a�k�n kalk�nca m�sademe ba�l�yor.
      Neticede bizden alt� �ehit, on be� mecruh olup
      �ngilizler z�rhl�lar� r�ht�ma yana�t�r�p
      Beyo�lu ve Tophane'yi i�gal edip.
      ��te Beyo�lu telgrafhanesi de yok.
      ��te Beyo�lu telgraf memurlar� geldiler.
      Kovmu�lar.
      Buras� da i�gal olunacakt�r bir saata kadar.
      �imdi haber ald�m efendim.�

920'nin 16 Mart�
uykuda kesti k�fir ���m�z�,
kur�una dizdi k�fir ikimizi.
�ngiliz'in hepsi de�il domuzu
Sabaha kar�� ald� can�m�z�.

920'nin 16 Mart�
bas�ld� Vezneciler'de kararg�h.
Uyan be tosunum uyan.
���m�z� uykuda kesti k�fir,
���m�z : Abdullah �avu�, �ark��la'dan Osman,
                                bir de Zileli Abd�lkadir.

920'nin 16 Mart�
Bozdo�an Kemeri'nde
kur�una dizdi k�fir ikimizi.
Ahmet o�lu Nasuh arkada��m�n ad�,
Re�adiyeli Veli o�lu Memet benimkisi.

920'nin 16 Mart�
uykuda kesti k�fir ���m�z�.
Soktu Osman'�n karn�na kasaturay�,
bast� g��s�ne k�firin dizi.
D�rt �ocuk babas�yd� Abdullah �avu�.
Doymad� d�nyas�na Abd�lkadir.
���m�z� uykuda kesti k�fir,
kur�una dizdi ikimizi.

920'nin 16 Mart sabah�,
karakolun kar��s�nda
          b�rakmad�m elimden sil�h�,
          yere serdim iki �ngiliz'i.
Senin �rz�n� kurtard�m �stanbul'um,
Sana can feda �ak�r g�zl� g�l�m.

���m�z� uykuda kesti k�fir,
kur�una dizdi ikimizi.
�imdi ���m�z :
Abdullah ve Osman ve Abd�lkadir,
ta�lar� yan yana yatar Ey�p'te.
Arama, bulamazs�n ikimizin kabrini,
belki ma�r�kta, belki ma�ripte,
biz de bilemeyiz yerini.
 

Uykuda kestiler ���m�z�,
kur�una dizdiler ikimizi,
Ahmet o�lu Nasuh arkada��m�n ad�,
Re�adiyeli Veli o�lu Memet benimkisi.
Bir de alt�nc�m�z var,
kara kaytan b�y�kl� bir �ehit,
son mek�n� ��yle dursun,
              ad�n� da bilen yok...
 
 

 
 

ALTINCI BAP
 

MUHAREBELER
ve
D��MAN EL�NDE KALANLAR
ve
KARTALLI K�ZIM'IN H�K�YES�
 
 

�n�n� meydan�, yavrum,
r�zg�r,
so�uklar insan� ar� gibi ha�l�yor.
Zemheriler bitti diyelim,
              hamsin ya ba�lad�, ya ba�l�yor.
Muharebe be� g�n be� gece s�rd�.
Kan g�vdeyi g�t�rd�.
Ve nihayetinde
d��manlar kar�n �st�nde
                    top arabalar�, sand�klar dolusu konyak,
                                         alt� kamyon b�rakt�lar.
Sonra, ka�arlarken, yavrum,
                               k�yleri, k�pr�leri yakt�lar...

Bu, Birinci �n�n�,
sonra ikincisi :
23 Mart 1921 g�n�
d��man�n Bursa ve U�ak gruplar� �st�m�ze y�r�yor.
Onlarda, top�u ve piyade
                     bizden �� kere fazla,
bizim atl�m�z �ok.
Atlar�n makanizmas�,
                        hartucu,
                                namlusu yoktur
ve k�l��
          ��plak, ucuz bir demirdir.
26 Mart :
Ak�am.
Sa� cenah ilerimize yana�t�lar.
27 Mart :
B�t�n cephelerde temas.
28, 29, 30 :
Kavgaya devam.
Ve Mart�n 31'inci gecesinde,
                 (ay����� var m�yd� bilmiyorum)
�n�n� karanl��� sesler ve k�v�lc�mlarla doluydu.
Ve ertesi g�n
                    1 Nisan :
                          Metristepe ayd�nlan�yor.
Saat alt� otuz.
Boz�y�k yan�yor.
D��man muharebe meydan�n� sil�hlar�m�za terketmi�tir.

Sonra, 8 Nisandan 11 Nisana kadar :
Dumlup�nar.

Sonra, Haziran.
Bir yaz gecesi.
D�nyada yaln�z p�r�lt�lar
                        ve b�ceklerin sesi.
Sakarya'y� �� yerinden sallarla ge�iyoruz.
Basarak ald�k
                    Adapazar�'n�.
Ve dola��p Sapanca G�l�'n�n sazl�klar�n�
            yana�t�k �zmit'in do�usunda �uha fabrikas�na.
D��man,
k�smen gemilere binerek
                                    denizden
ve k�smen
               Karam�rsel �zerinden
                                     Bursa'ya �ekilip
               bo�altt� �zmit �ehrini gece yar�s�.

Sonra 23 A�ustos :
Sakarya melhamei k�br�s� ki
devam� 13 Eyl�l g�n�ne kadard�r.
Bizim k�rk bin piyademiz,
                          d�rt bin be� y�z atl�m�z,
d��man�n seksen sekiz bin piyadesi,
                                        �� y�z topu vard�r.
Harp meydan�n�n kuzey yan�
                              Sakarya
                                         ve da�lard�r :
keskin
        ve dik yama�lar�yla
ve kire�li topraklar�
       ve kayalar�nda tek ba�lar�na birbirinden uzak
ha�in
        ve m�nzevi �am a�a�lar�yla
                                               Abd�lsel�m-da��,
                                                              G�kler-da��,
                                                                                da�lar.

Ve Sakarya'dan bu havalide
yaln�z, �atal t�rnakl� karacalar su i�mektedir.
Ankara suyunun d�k�ld��� yerden
                     Eski�ehir kuzeybat�s�na kadar
Sakarya mecras� u�urumlar i�inden ge�mektedir.
G�neyde
        ve g�neydo�uda
        yapraks�z ve hazin
                       geni� ve uzun
ve insana b�rakt��� hi�bir �eye ac�madan
                                                �lmek arzusu veren
                                                          Cihanbeyli ovas� :
                                                                                 ��l...
Bu ��l�n,
            bu da�lar�n,
                      bu nehrin ve bizim �n�m�zde
yirmi iki g�n ve gece fas�las�z d�v���p
d��man ordusu ric'ata mecbur kald�.

Buna ra�men :
Sene 1922
         ve 15 vil�yet ve sancak
                     ve 9 b�y�k �ehir
                     d��man elindedir.
�nan�lmaz �eyler d��mandad�r ki
                              bunlar�n aras�nda :
7 g�l, 11 nehir
ve k�klerinde baltam�z�n yaras�
        ve yang�nlar�yla bizim olan
                      y�z kere y�z bin d�n�m orman,
bir tersane, iki sil�h fabrikas�,
ve 19 k�rfez ve liman ki
       belki bir�o�unun
            r�ht�m�,
                    mendire�i,
                              k�rm�z�, ye�il fenerleri yoktur
ve belki sular�nda
           ate� kay�klar�n�n ���lt�s�ndan ba�ka ���k yanmad�,
fakat onlar
        tahta iskeleleri ve kederli bal�k��lar�yla bizimdiler.
Sonra, 3 deniz,
           6 kol tren hatt�,
sonra, g�z alabildi�ine yol :
s�laya gitti�imiz,
gurbette g�r�nd���m�z
ve neden
          ve ni�in oldu�unu sormadan
��le, �anakkale'ye,
                  �l�me gitti�imiz yol
ve sonra toprak
ve o topra��n insanlar� :
U�ak tezg�hlar�n�n hal� dokuyanlar�,
klaptan i�lemeli e�erleriyle me�hur
                            Manisa'l� sara�lar,
yol k�y�lar�nda ve istasyonlarda a�lar
ve kurnaz
           ve cesur
                 ve a��rba�l� ve �apk�n
                               ve k�tleleriyle delikanl�
                                      �stanbul ve �zmir i��ileri
ve zahire ve kantariye t�cirleriyle e�raf ve �y�n,
k�l �ad�rl� y�r�kleri Ayd�n'�n,
ve sonra, �rgat,
                    ortak��,
                              maraba,
davarl� ve davars�z,
yar�m me�in �izmeli
              ve ham �ar�kl� k�yl�ler.
15 vil�yet ve sancak
        ve 9 b�y�k �ehir
            d��man elindedir.

Mehtapl� bir gece,
g�m�� bir kutunun i�indesin :
          ortal�k �yle bir tuhaf ayd�nl�k, �yle �ss�z.
Ya �ok seslidir
         ya hi� ses vermez mehtapl� gece zaten.

Yat�yor filintas�n�n arkas�nda Kartall� K�z�m.
K�z gibi Osmanl� filintas�.
Parl�yor arpac�k
                     naml�n�n ucunda :
y�z y�ll�k yoldaym�� gibi uzak
                                   ve bir damlac�k.

K�z�m emir ald� merkezden :
Gebze'deki �ngiliz'in terc�man� vurulacak.
K�ylerde te�kil�t kurmu� terc�man Mansur :
                                       sat�yor bizimkileri.

K�z�m iyi hesaplam�� herifin ge�ece�i yeri.
��te s�k�n etti Mansur kar��dan :
                      beygirin �zerinde.
Beygir y�ksek,
                �ngiliz kadanas�.
Kendi halinde y�r�yor hayvan
                         ortas�nda demiryolunun
                                       sallana sallana,
                                                  a��r a��r.
Terc�man herhalde b�rakm�� dizginleri,
                            ba�� sallan�yor,
                                   belki de uyuyor �zerinde beygirin.

Yakla�t�k�a b�y�yor herif.
Zaten mehtapta heybetli g�r�n�r insan.

Arada kald� kalmad� d�rt y�z ad�m,
naml�y� kald�rd� birazc�k K�z�m,
ni�an ald� sallanan ba��na Mansur'un.
Soldaki yama�tan bir ta� par�as� d��t�.
Bir ku� u�tu sa�daki a�a�tan,
             -a�a� ��nar-.
Ku� �rkm�� olacak.
�evrildi K�z�m'�n ba�� ku�un u�tu�u yana,
                        mehtapla y�z y�ze geldiler.
                        Mehtap koskocaman,
                                                  desde�irmi,
                                                             bembeyaz.
                        Ve K�z�m'�n g�z�n� ald� �deta.
Zaten bu y�zden,
tekrar g�z, gez, arpac�k
                       ve filintay� ate�ledi�i zaman
ilk kur�un Mansur'un ba��n� delecek yerde
                                        galiba omuzuna girdi.
Herif  �H�nk� dedi bir,
beygirin ba��n� �evirdi
                        d�rtnal ka��yor.
Yeti�tirdi ikinci kur�unu K�z�m.
Beygirin �st�nde sola y�k�ld� Mansur.
���nc� kur�un.
Terc�man d��t� beygirden.
Fakat bir aya�� �zengiye tak�l� kalm��,
               s�r�klendi ka�an hayvan�n pe�inde biraz,
sonra kurtuldu ki aya��
               y�k�l�p kald� oldu�u yerde.
Yamaca sard� beygir.
Kalkt� K�z�m,
              y�r�d� Mansur'a do�ru,
�zerinden k�atlar� alacak.
Arada d�rt telgraf dire�i yaln�z,
                       elli�erden iki y�z metre eder.
Mansur do�ruldu ans�z�n,
                                  ka��yor bay�r a�a��.
Filintay� omuzlad� K�z�m.
D�rd�nc� kur�un.
Y�k�ld� herif.
Ko�tu K�z�m.
Do�ruldu yine Mansur.
Y�r�yor sarho� gibi sallanarak,
                    ka�m�yor art�k,
                                   y�r�yor.
K�z�m da b�rakt� ko�may�.
Deniz k�y�s�na indiler.
Orda bo� bir fabrika var,
bir de beyaz bir ev,
tahta iskelesi iner denizin i�ine kadar.
Mansur suya giriyor,
k�atlar �slanacak.
Be�inci kur�unu yakt� K�z�m.
Suya d���p kald� �nde giden
ve K�z�m tazelerken �arj�r�
bir ���k yand� beyaz evde,
                              bir pencere a��ld�.
Galiba bir kad�n bakt� d��ar�ya..
Bo�azlan�yormu� gibi ba��rd� Mansur.
Pencere kapand�,
���k s�nd�.
Terc�man att� kendini tahta iskeleye.
Art ayaklar� k�r�lm�� bir hayvan gibi s�r�n�p t�rman�yor.
Hay anas�n�,
ay da denize d��m��
toplan�p da��l�yor,
                     da��l�p toplan�yor.
Velhas�l,
l�f� uzatm�yal�m,
Mansur'un i�ini b��akla bitirdi K�z�m.
K�atlar kan i�indeydi.
Fakat kan kapatm�yor yaz�y�...

Namussuzun biriydi Mansur,
                           muhakkak.
D��mana sat�lm��t�,
                          oras� �yle.
Ka� ki�inin ba��n� yedi,
                               mal�m.
Ama ne de olsa
mehtapta herif beygirin �zerinde uyumu� geliyordu.
Demek istedi�im,
b�yle g�nlerde bile, b�yle bir adam� bile bu �e�it �ld�r�p
ortal�k duruldukta, y�llarca sonra mehtaba bakt���n vakit
                                                 �z�nt� �ekmemek i�in,
                    ya insanlarda y�rek dedi�in ta�tan olacak,
                 yahut da deh�etli namuslu olacak y�re�in,
K�z�m'�nki ta�tan de�ildi �ok ��k�r,
                                fakat namuslu.
Ne mal�m? dersen :
D�v��t� pir a�k�na,
yaraland� birka� kere
ve saire.
Ve kavga bitti�i zaman
ne �iftlik sahibi oldu, ne apart�man.
Kavgadan �nce Kartal'da bah��vand�,
                    kavgadan sonra Kartal'da bah��van...
 

 
 

YED�NC� BAP
 

922 A�USTOS AYI
ve
KADINLARIMIZ
ve
6 A�USTOS EMR�
ve
B�R �LETLE B�R �NSANIN H�K�YES�
 
 

Ay�n alt�nda ka�n�lar gidiyordu.
Ka�n�lar gidiyordu Ak�ehir �st�nden Afyon'a do�ru.
Toprak �yle bitip t�kenmez,
da�lar �yle uzakta,
sanki gidenler hi�bir zaman
                 hi�bir menzile eri�miyecekti.
Ka�n�lar y�r�yordu yekpare me�eden tekerlekleriyle.
Ve onlar
             ay�n alt�nda d�nen ilk tekerlekti.
Ay�n alt�nda �k�zler
ba�ka ve �ok k���k bir d�nyadan gelmi�ler gibi
                                          ufac�k, k�sac�kt�lar,
ve p�r�lt�lar vard� hasta, k�r�k boynuzlar�nda
ve ayaklar� alt�ndan akan
                       toprak,
                             toprak
                                   ve toprakt�.
Gece ayd�nl�k ve s�cak
ve ka�n�larda tahta yataklar�nda
koyu mavi humbaralar ��r�l��plakt�.
Ve kad�nlar
birbirlerinden gizliyerek
bak�yorlard� ay�n alt�nda
ge�mi� kafilelerden kalan �k�z ve tekerlek �l�lerine.
Ve kad�nlar,
bizim kad�nlar�m�z :
korkun� ve m�barek elleri,
              ince, k���k �eneleri, kocaman g�zleriyle
                                        anam�z, avrad�m�z, y�rimiz
ve sanki hi� ya�amam�� gibi �len
ve sofram�zdaki yeri
                 �k�z�m�zden sonra gelen
ve da�lara ka��r�p u�runda hapis yatt���m�z
ve ekinde, t�t�nde, odunda ve pazardaki
ve karasabana ko�ulan
ve a��llarda
���lt�s�nda yere sapl� b��aklar�n
oynak, a��r kal�alar� ve zilleriyle bizim olan
                                           kad�nlar,
                                                 bizim kad�nlar�m�z
�imdi ay�n alt�nda
ka�n�lar�n ve hartu�lar�n pe�inde
harman yerine kehribar ba�akl� sap �eker gibi
ayn� y�rek ferahl���,
ayn� yorgun al��kanl�k i�indeydiler.
Ve on be�lik �arapnelin �eli�inde
                             ince boyunlu �ocuklar uyuyordu.
Ve ay�n alt�nda ka�n�lar
               y�r�yordu Ak�ehir �st�nden Afyon'a do�ru.

�6 A�ustos emri� verilmi�tir.
Birinci ve �kinci ordular, k�t'alar�, ka�n�lar�, s�vari alaylar�yla
yer de�i�tiriyordu, yer de�i�tirecek.
98956 t�fek,
                325 top,
                        5 tayyare,
2800 k�sur mitraly�z,
2500 k�sur k�l��
ve 186326 tane p�r�l p�r�l insan y�re�i
ve bunun iki misli kulak, kol, ayak ve g�z
                        k�m�ldan�yordu gecenin i�inde.
Gecenin i�inde toprak.
Gecenin i�inde r�zg�r.
Hat�ralara ba�l�, hat�ralar�n d���nda,
                             gecenin i�inde :
       insanlar, �letler ve hayvanlar,
demirleri, tahtalar� ve etleriyle birbirine sokulup,
korkun�
            ve sessiz emniyetlerini
                               birbirlerine sokulmakta bulup,
kocaman, yorgun ayaklar�,
                               toprakl� elleriyle y�r�yorlard�.
Ve onlar�n aras�nda
Birinci Ordu �kinci Nakliye Taburu'ndan
                                          �stanbullu �of�r Ahmet
                                                 ve onun kamyoneti vard�.
Bir acayip mahl�ktu �� numrolu kamyonet :
�htiyar,
          cesur,
                   inat�� ve �irret.
K�r�l�p da�larda kalan sol arka makas� yerine
�asinin alt�na, dingilin �zerine
budakl� bir g�rgen k�t��� sarm�� olmas�na ra�men
ve kalb a�r�lar�yla
ve on kilometrede bir
karanl��a yaslan�p durdu�u halde
ve vantil�t�r�nde d�rt kanattan ikisi noksan iken
�ahs�n�n vekarl� kudretini resmen biliyordu :
�6 A�ustos emri�nde ondan ve arkada�lar�ndan
�... ihzar ve te�kil edilmi� bulunan
ve cem'an 300 ton kabiliyetinde kabul olunan
100 kadar ser� otomobil...� diye bahsediliyordu.
�hzar ve te�kil olunanlar,
                        bu meyanda Ahmet'in kamyoneti,
insanlar�n, �letlerin ve ka�n�lar�n yan�ndan ge�ip
Afyon - Ah�rda�lar� ve imtidad�na do�ru iniyorlard�.

Ahmet'in kafas�nda uzak bir �ehir ve bir �ark� vard�.
Bu �ark� nihaventtir
ve beyaz tenteli sandallar�,
                           siyah mavnalar�,
                                g�ne�li karpuz kabuklar�yla
                                bir deniz k�y�s�ndad�r �ehir.

Vantil�t�rde adedi devir
                     d���yor gibi.
Arkada�lar ileri ge�tiler.
Ay batt�.
Manzara y�ld�zlardan ve da�lardan ibaret.

Sen S�leymaniyelisin o�lum Ahmet,
��nar dibinde iki mars bir oyunla yenip B�c�r'�,
kalk,
s�ra servilerin �n�nden y�r�,
�e�meyi ge�,
mektep bah�esi, medreseler,
orda, Harbiye Nezareti'nin arka duvar�nda
siyah �ar�afl� bir kad�n
��melip yere
dar� serper g�vercinlere
ve papelciler
�emsiye �st�nde papaz a�arlar.

Motor m�z�k��l�k ediyor,
bizi da� ba�lar�nda b�rakacak meret.

Ne diyorduk o�lum Ahmet?
D�kmeciler sa�da kal�r,
derken, Uzun�ar��'ya saparken,
k��ede, sol kolda seyyar kitap�� :
                       �Hik�yei Bill�r K��k�,
                       alt� cilt �Tarihi Cevdet�
                       ve �Fenni Tab�hat�.
Tab�hat, mutfaktan gelirmi�,
yani yemek pi�irmek.
Hani, uskumru dolmas�na da bay�l�r�m pek.
Yald�zl� kuyru�undan tutup
bir salk�m �z�m gibi yersin.

�lerde bir s�vari kolu gidiyor,
                        sapt�lar sola.

Uzun�ar��'y� dikine inersin.
Sandalyac�lar, tavla pulcular�, tesbih�iler.
Ve sen �stanbullu,
sen kendi ellerinin h�nerine al��m�� oldu�undan
�a�ars�n �stanbullulara :
ne kadar ince, ne �e�itli h�nerleri var, dersin.
R�stem Pa�a Camii.
Urganc�lar.
Urganc�larda y�z par�a yelkenli gemiyi
ve hesaps�z kat�r kervanlar�n� donatacak kadar
urgan, halat ve d�kme tun�tan ��ng�raklar sat�l�r.
Zindankap�, Babacafer.
Uzakta Bal�kpazar�.
Kuruyemi��iler.
Yemi� iskelesindeyiz :
                     sandallar�, mavnalar�,
                               g�ne�li karpuz kabuklar�yla
                                               y�z�ne hasret kald���m deniz.

Sol arka lastik hava m� ka��r�yor ne?
�nip
baksam...

Yemi� iskelesinden dilenci vapuruna binip
Ey�p'te Niyet Kuyusu'na gittikti.
Elleri yumuk yumuk,
bacaklar� biraz �arp�kt� ama,
ye�il zeytin tanesi gibi g�zler.
Ka�lar� da hil�l gibi �ekikti.
Tam Kas�mpa�a'ya yakla�t�k, beyaz ba��rt�s�...

Lastik hava ka��r�yor.
Derdine deva bulmazsak e�er...
Dur bakal�m Babacafer...

�� numrolu kamyonet durdu.
Karanl�k.
Kriko.
Pompa.
Eller.
K�freden ve k�fretti�ine k�zan elleri
lastikte ve ihtiyar tekerlekte dola��rken
Ahmet hat�rlad� :
bir gece n�z�ll� babaannesini
                                     sedirden sedire ta��rken
                                                                 kad�nca��z...

�� lastik boydan boya patlad�.
Yedek?
Yok.
Da�larda avaz avaz
               imdat istemek?

Sen S�leymaniyelisin o�lum Ahmet,
sana tek ba��na verilmi�tir �� numrolu kanyonet.
Hem, hani bir koyun varm��,
                       kendi baca��ndan as�lan bir koyun.
S�leymaniyeli �of�r Ahmet
                                    soyun...

Soyundu.
Ceket, k�lot, pantol, don, g�mlek ve kalpak
                                          ve k�rm�z� ku�ak,
Ahmet'i postallar�n�n �st�nde ��r�l��plak
                                            b�rakarak
                        d�� lasti�in i�ine girdiler,
                                               �i�irdiler.

Bu �ark� nihaventtir.
Deniz k�y�s�nda bir �ehir...
Beyaz ba��rt�s�...

Saatta elli yap�yoruz...
Dayan �mr�m�n t�rp�s�,
dayan da da�lar anadan do�ma g�rs�n �of�r Ahmet'i,
dayan arslan...

Hi�bir zaman
            b�yle merhametli bir �mitle sevmedi
                                                        hi�bir insan
                                                             hi�bir �leti...

 
 

SEK�Z�NC� BAP
 

26 A�USTOS GECES�NDE SAATLAR
�K� OTUZDAN BE� OTUZA KADAR
ve
�ZM�R RIHTIMINDAN AKDEN�Z'E
BAKAN NEFER
 
 

Saat 2.30.

Kocatepe yan�k ve ihtiyar bir bay�rd�r,
ne a�a�, ne ku� sesi,
                  ne toprak kokusu vard�r.
G�nd�z g�ne�in,
                     gece y�ld�zlar�n alt�nda kayalard�r.
Ve �imdi gece oldu�u i�in
ve d�nya karanl�kta daha bizim,
                        daha yak�n,
                                daha k���k kald��� i�in
ve bu vakitlerde topraktan ve y�rekten
                 evimize, a�k�m�za ve kendimize dair
                                       sesler geldi�i i�in
kayal�klarda �ayak kalpakl� n�bet�i
ok�ayarak g�l�mseyen b�y���n�
                seyrediyordu Kocatepe'den
                        d�nyan�n en y�ld�zl� karanl���n�.
D��man �� saatlik yerdedir
ve H�d�rl�k-tepesi olmasa
        Afyonkarahisar �ehrinin ���klar� g�z�kecek.
K�zeydo�uda G�zelim-da�lar�
ve da�larda tek
                        tek
                            ate�ler yan�yor.
Ovada Akar�ay bir p�r�lt� halinde
ve �ayak kalpakl� n�bet�inin hayalinde
                   �imdi yaln�z sular�n yapt��� bir yolculuk var :
Akar�ay belki bir akar su,
                        belki bir �rmak,
                               belki k���c�k bir nehirdir.
Akar�ay Derebo�az�'nda de�irmenleri �evirip
                            ve k�l��ks�z y�lan bal�klar�yla
                                    Yedi�ehitler kayas�n�n g�lgesine girip
                                                                                   ��kar.
Ve kocaman �i�ekleri efl�tun
                                       k�rm�z�
                                               beyaz
ve saplar� bir, bir bu�uk adam boyundaki
                              ha�ha�lar�n aras�ndan akar.
Ve Afyon �n�nde
                       Alt�g�zler K�pr�s�'n�n alt�ndan
                                         g�ndo�uya d�nerek
ve Konya tren hatt�na rastlay�p yolda
B�y�k�obanlar K�y�'n� solda
                        ve K�z�lkilise'yi sa�da b�rak�p
                                                           gider.

D���nd� birdenbire kayalardaki adam
kaynaklar� ve yollar� d��man elinde kalan b�t�n nehirleri.
Kim bilir onlar ne kadar b�y�k,
                      ne kadar uzundular?
Bir�o�unun ad�n� bilmiyordu,
yaln�z, Yunan'dan �nce ve Seferberlik'ten evvel
Selim�ahlar �iftli�i'nde �rgatl�k ederken Manisa'da
                  ge�erdi Gediz'in sular�n� ba�� d�nerek.

Da�larda tek
                    tek
                         ate�ler yan�yordu.
Ve y�ld�zlar �yle ���lt�l�, �yle feraht�lar ki
�ayak kalpakl� adam
nas�l ve ne zaman gelece�ini bilmeden
        g�zel, rahat g�nlere inan�yordu
ve g�len b�y�klar�yla duruyordu ki mavzerinin yan�nda,
birdenbire be� ad�m sa��nda onu g�rd�.
Pa�alar onun arkas�ndayd�lar.
O, saat� sordu.
Pa�alar : ���,� dediler.
Sar���n bir kurda benziyordu.
Ve mavi g�zleri �akmak �akmakt�.
Y�r�d� u�urumun ba��na kadar,
e�ildi, durdu.
B�raksalar
ince, uzun bacaklar� �st�nde yaylanarak
ve karanl�kta akan bir y�ld�z gibi kayarak
Kocatepe'den Afyon Ovas�'na atl�yacakt�.

Saat 3.30.

Halimur - Ayval� hatt� �zerinde
                                 manga mevziindedir.

�zmirli Ali Onba��
(kendisi tornac�d�r)
karanl�kta g�zyordam�yla
         sanki onlar� bir daha g�rmiyecekmi� gibi
              bakt� manga efrad�na birer birer :
Sa�da birinci nefer
                         sar���nd�.
�kinci esmer.
���nc� kekemeydi
fakat b�l�kte
             yoktu onun �st�ne �ark� s�yliyen.
D�rd�nc�n�n yine mutlak bulama� istiyordu can�.
Be�inci, vuracakt� amcas�n� vuran�
                           tezkere al�p Urfa'ya girdi�i ak�am.
Alt�nc�,
inan�lm�yacak kadar b�y�k ayakl� bir adam,
memlekette topra��n� ve tek �k�z�n�
iht�yar bir muhacir kar�s�na b�rakt��� i�in
karde�leri onu mahkemeye verdiler
ve b�l�kte arkada�lar�n�n yerine n�bete kalkt��� i�in
                                       ona �Deli Erzurumlu� derdiler.
Yedinci, Mehmet o�lu Osman'd�.
�anakkale'de, �n�n�'nde, Sakarya'da yaraland�
ve g�z�n� k�rpmadan
                        daha bir hayli yara alabilir,
yine de dimdik ayakta kalabilir.
Sekizinci,
              �brahim,
                           korkm�yacakt� bu kadar
bembeyaz di�leri b�yle t�k�rday�p
                                 birbirine b�yle vurmasalar.
Ve �zmirli Ali Onba�� biliyordu ki :
tav�an korktu�u i�in ka�maz
                       ka�t��� i�in korkar.

Saat 4.

A�z�kara - S���tl�dere m�nt�kas�.
On ikinci Piyade F�rkas�.
G�zler karanl�kta, uzakta.
Eller yak�nda, makanizmalar �zerinde.
Herkes yerli yerinde.
Tabur imam�
mevzideki biricik sil�hs�z adam :
                                   �l�lerin adam�,
k�r�k bir s���t dal� dikerek k�bleye do�ru,
durdu boyun b�k�p
                            el kavu�turup
                                                sabah namaz�na.
��i rahatt�r.
Cennet, ebed� bir istirahatt�r.
Ve yenilseler de, yenseler de �d�y�,
meyd�n� gazadan o kendi elleriyle verecektir
                        Cen�b� rabb�l�lem�ne ��hed�y�.

Saat 4.45.

Sand�kl� civar�.
K�yler.
Sark�k, siyah b�y�kl� s�vari,
��nar dibinde, beygirinin yan�nda duruyordu.
�ukurova beygiri
                      kuyru�unu karanl��a vuruyordu :
                                      dizkapaklar�nda kan,
                                      kantarmas�nda k�p�k...
�kinci S�vari F�rkas�'ndan D�rd�nc� B�l�k,
atlar�, k�l��lar� ve insanlar�yla havay� kokluyor.
Geride, k�ylerde bir horoz �tt�.
Ve sark�k, siyah b�y�kl� s�vari
                     ellerinin tersiyle y�z�n� �rtt�.
Kar�� da�lar ard�nda, d��man elinde kalan
                           bir ba�ka horoz vard�r :
baltaibik, s�tbeyaz bir Denizli horozu.
D��manlar herhal onu �oktan kesip
                                   �orbas�n� yapm��lard�r...

Saat be�e on var.

K�rk dakka sonra �afak
                                 s�kecek.
�Korkma s�nmez bu �afaklarda y�zen al sancak�.
T�naztepe'ye kar�� K�m�rtepe g�neyinde,
On be�inci Piyade F�rkas�'ndan iki ihtiyat zabiti
ve onlar�n genci, uzunu,
Dar�lmuallimin mezunu
                                  Nurettin E�fak,
mavzer tabancas�n�n emniyetiyle oyn�yarak
                                                    konu�uyor :
        -Bizim �stikl�l Mar��'nda aks�yan bir taraf var,
        bilmem ki, nas�l anlatsam,
        �kif, inanm�� adam,
        fakat onun, ben,
                 inand�klar�n�n hepsine inanm�yorum.
        Mesel�, bak�n :
        �Gelecektir sana vaadetti�i g�nler Hakk�n.�
        Hay�r,
        gelecek g�nler i�in
                            g�kten �yet inmedi bize.
        Onu biz, kendimiz
                           vaadettik kendimize.
        Bir �ark� istiyorum
                             zaferden sonras�na dair.
        �Kim bilir belki yar�n...�

Saat be�e be� var.

Da�lar ayd�nlan�yor.
Bir yerlerde bir �eyler yan�yor.
G�n a�ard� a�aracak.
Kokusu t�tme�e ba�lad� :
                      Anadolu topra�� uyan�yor.
Ve bu anda, kalbi bir �ahan gibi g�klere sal�p
ve p�r�lt�lar g�r�p
ve �ok uzak
�ok uzak bir yerlere �a��ran sesler duyarak
bir m�thi� ve mukaddes m�cereda,
�n safta, en �n s�rada,
�ahlan�p �lesi geliyordu insan�n.

Top�u evvel m�l�z�m� Hasan'�n
                                           ya�� yirmi birdi.
Kumral ba��n� g�ky�z�ne �evirdi,
                                            kalkt� aya�a.
Bakt�, y�ld�zlar� a�aran muazzam karanl��a.
�imdi bir hamlede o kadar b�y�k,
                               �yle ��hretli i�ler yapmak istiyordu ki
b�t�n �mr�n� ve h�t�ras�n�
                      ve yedi bu�ukluk bataryas�n�
                                       a�lanacak kadar k���k buluyordu.

Y�zba�� sordu :
- Saat ka�?
- Be�.
- Yar�m saat sonra demek...

98956 t�fek
ve �of�r Ahmet'in �� numrolu kamyonetinden
yedi bu�ukluk �nayderlere, on be�lik ob�slere kadar,
b�t�n �letleriyle
ve vatan u�runda,
yani, toprak ve h�rriyet i�in �lebilmek kabiliyetleriyle
Birinci ve �kinci ordular
                            bask�na haz�rd�lar.

Alaca karanl�kta, bir ��nar dibinde,
                                beygirinin yan�nda duran
                                sark�k, siyah b�y�kl� s�vari
                                k�sa �izmeleriyle atlad� at�na.
Nurettin E�fak
                bakt� saat�na :
- Be� otuz...
Ve ba�lad� top�u ate�iyle
                 ve fecirle birlikte b�y�k taarruz...

Sonra.
Sonra, d��man�n m�stahkem cepheleri d��t�.
Bunlar :
           Karahisar g�neyinde 50
                              ve do�usunda 20-30 kilometredeydiler.

Sonra.
Sonra, d��man ordusu kuv�yi k�lliyesini ih�ta ettik
                                                    Asl�hanlar civar�nda
                                                             30 A�ustosa kadar.

Sonra.
Sonra, 30 A�ustosta d��man kuv�y� k�lliyesi imha ve esir olundu.
Esirler aras�nda General Trikopis :
Alaturka sopa yemi� bir temiz
ve s�rmalar� kopuk frenk u�a��...

Yaral� bir d��man �l�s�ne tak�ld� Nurettin E�fak'�n aya��.
Nurettin dedi ki : �Teselyal� �oban Mihail,�
Nurettin dedi ki : �Seni biz de�il,
                            buraya g�nderenler �ld�rd� seni...�

Sonra.
Sonra, 31 A�ustos g�n�
                    ordular�m�z �zmir'e do�ru y�r�rken
serseri bir kur�unla vurulan
                          Deli Erzurumluydu.
Devrildi.
K�rek kemikleri alt�nda topra�� duydu.
Bakt� yukar�,
bakt� kar��ya.
G�zler hayretle yand�lar :
�n�nde, s�rt�st�, yan yana yatan postallar�
                            her seferkinden kocamand�lar.
Ve bu postallar daha bir hayli zaman
�zerlerinden atlay�p ge�en arkada�lar�n arkas�ndan
seyredip g�ne�li g�ky�z�n�
ihtiyar bir muhacir kar�s�n� d���nd�ler.
Sonra...
Sonra, sars�l�p ayr�ld�lar birbirlerinden
ve Deli Erzurumlu �l�rken kederinden
                       y�zlerini topra�a d�nd�ler...

Solda, ilerdeydi Ali Onba��.
Kan i�indeydi y�z� g�z�.
Bir s�vari tak�m� ge�ti yan�ndan d�rtnala.
Ka�an� kovalam�yordu yaln�z
                      ula�mak da istiyordu bir yerlere
ve sadece kahretmiyor
                      yarat�yordu da.
Ve k�l��lar�n,
                  nallar�n,
                             ellerin
                                      ve g�zlerin p�r�lt�s�
                ardarda �akan ayd�nl�k bir b�t�nd�.
Ali Onba�� bir �im�ek h�z�yla d���nd�
ve �u t�rk�y� duydu :
        �D�rtnala gelip Uzak Asya'dan
          Akdeniz'e bir k�srak ba�� gibi uzanan
                                      bu memleket bizim.

          Bilekler kan i�inde, di�ler kenetli, ayaklar ��plak
          ve ipek bir hal�ya benziyen toprak,
                                      bu cehennem, bu cennet bizim.

          Kapans�n el kap�lar�, bir daha a��lmas�n,
          yok edin insan�n insana kullu�unu,
                                      bu d�vet bizim...

          Ya�amak bir a�a� gibi tek ve h�r
          ve bir orman gibi karde��esine,
          bu hasret bizim...�>

Sonra.
Sonra, 9 Eyl�lde �zmir'e girdik
ve Kayserili bir nefer
yanan �ehrin k�z�lt�s� i�inden gelip
�fkeden, sevin�ten, �mitten a�l�ya a�l�ya,
G�neyden Kuzeye,
Do�udan Bat�ya,
T�rk halk�yla beraber
seyretti �zmir r�ht�m�ndan Akdeniz'i.

Ve biz de burda bitirdik destan�m�z�.
Biliyoruz ki l�y���nca olmad� bu kitap,
T�rk halk� ba���las�n bizi,
onlar ki toprakta kar�nca,
                                    suda bal�k,
                                                    havada ku� kadar
                                                                  �okturlar;
korkak,
            cesur,
                     c�hil,
                             hak�m
                                      ve �ocukturlar
ve kahreden
                 yaratan ki onlard�r,
kitab�m�zda yaln�z onlar�n m�cerelar� vard�r...
 
 
 

N�z�m H�KMET

 

                                                    939 �stanbul Tevkifanesi,
                                                    940 �ank�r� Hapisanesi,
                                                    941 Bursa Hapisanesi.
 
 
 

 
 

按揭計算機| 買樓| 上車盤| 搵樓| 屋苑| 樓盤| 地產| 租樓| 租盤| 二手樓| 新盤| 一手樓| 豪宅| 校網| 放盤| 樓價| 成交| 居屋| 貝沙灣| 美孚新邨| 嘉湖山莊| 太古城| 日出康城| 九龍站 | 沙田第一城| 樓市走勢| 青衣| 西半山| 西貢| 荃灣|

雪茄网购| 雪茄| 哈瓦那雪茄| 雪茄价格| 雪茄烟网购| 雪茄专卖店| 雪茄怎么抽| 雪茄烟| 雪茄吧| 陈年雪茄| 大卫杜夫雪茄| 保利华雪茄| 古巴雪茄品牌| 古巴雪茄| 古巴雪茄多少钱一只| 古巴雪茄专卖网| 烟斗烟丝| 烟丝| 小雪茄| 金特罗雪茄| 帕特加斯d4 | 蒙特雪茄| 罗密欧朱丽叶雪茄| 网上哪里可以买雪茄| 限量版雪茄| 雪茄专卖| 雪茄专卖网| 雪茄哪里买| 买雪茄去哪个网站| 推荐一个卖雪茄的网站| 雪茄烟| 古巴雪茄价格| 雪茄海淘| 雪茄网| 帕拉森雪茄|

噴畫| banner| banner 價錢| Backdrop| Backdrop 價錢| 易拉架| 易拉架 價錢| 橫額| 印刷| 橫額印刷| 印刷 報價| 貼紙| 貼紙印刷| 宣傳單張| 宣傳單張印刷| 展覽攤位| 書刊 印刷| Bannershop| Ebanner| Eprint| 印刷公司| 海報| 攤位| pvc板| 易拉架設計| 海報印刷| 展板| 禮封| 易拉架尺寸| foamboard| hk print| hong kong printing| Printing| 喜帖| 過膠| 信封| backdrop| print100| 咭片皇| 印館|

邮件营销| Email Marketing 電郵推廣| edm营销| edm| 营销软件| 推广软件| 邮件群发软件| 邮件群发| Mailchimp| Hubspot| Sendinblue| ActiveCampaign| Aweber| 邮件主题怎么写| 邮件主题| 邮件模板| Maichimp| benchmark| SMS|

wms| vending machine| barcode scanner| QR code scanner| SME IT| it solution| rfid tag| rfid| rfid reader| it outsourcing| POS label| IRLS| IT Support| system integration| software development| inventory management system| label printing| digital labelling| barcode label| Self Service Kiosk| Kiosk| Voice Picking| POS scanner| POS printer| System Integrator| printing labels| Denso| barcode| handheld| inventory management| warehouse management| stock taking| POS| Point of sale| Business service| Web Development| vending| app development| mobile app development| handheld device| terminal handheld| inventory management software| pos system| pos software| pos hardware| pos terminal| printer hong kong| receipt printer| thermal printer| thermal label printer| qr code scanner app| qr scanner app| online qr code scanner| qr code scanner online mobile| qr code scanner download| mdm| mobile solutions| mdm solutions| mobile device management|

Tomtop| Online Einkaufen| Zeblaze| XT175| xiaomi m365| xiaomi Roborock S50| Roborock S50| Wltoys| VISUO XS812| Viltrox EF-M2| Vernee T3 Pro| Ulefone Power 5| Tronxy X5S| SONOFF| SJCAM SJ8 PRO| Rowin WS-20| MXQ PRO| MJX Bugs 5W| lixada| LEMFO LEM8| lemfo lem4 pro| LEMFO| koogeek| kkmoon| JJPRO X5| hubsan h501s x4| hubsan h501s| Hubsan| hohem isteady pro| goolrc| Feiyu| Feiyu Tech G6| Ender 3| Creality Ender 3| Bugs 5W| anet a8 3d printer review| Anet| Anet A4| Anet A6| Anet A8| andoer| ammoon| amazfit bip|

electric bike| best electric bike| electric bikes for adults| e bike| pedal assist bike| electric bikes for sale| electric bike shop| electric tricycle| folding electric bike| mid drive electric bike| electric trike| electric mountain bike| electric bicycle| electric bike review| electric fat bike| fat tire electric bike| women's electric bike |

office| 地產代理| 辦公室| Property Agent| Hong Kong Office Rental| hong kong office| 物業投資| office building| Commercial Building| Grade A Office| 寫字樓| 商業大廈| 甲級寫字樓| 頂手| 租寫字樓| leasing| Rent Office| 地產新聞| office for sale|

太古廣場| 海富中心| 中港城| 統一中心| 瑞安中心| 力寶中心| 信德中心| 新港中心| 中環中心| 合和中心| 康宏廣場| 星光行| 鷹君中心| 遠東金融中心| 港晶中心| 無限極廣場| 光大中心| 中遠大廈| 海港中心| 新世界大廈| 永安中心| 南洋中心| 永安集團大廈| 華潤大廈| 永安廣場| 朗豪坊| 時代廣場| 新世紀廣場| 太古城中心| 希慎廣場| 交易廣場| 創紀之城| 港威大廈| 企業廣場| 新文華中心| 置地廣場| 怡和大廈| 世貿中心| 太子大廈| 中信大廈| 禮頓中心| 中銀大廈| 銅鑼灣廣場| 環球大廈| 海濱廣場| 新鴻基中心| 萬宜大廈| Tower 535| 高銀金融國際中心| 海濱匯| 皇后大道中9號| 國際金融中心| 半島中心| 利園三期| 天文臺道8號| 信和廣場| 娛樂行| 南豐大廈| 帝國中心| 中環廣場| 美國銀行中心| 尖沙咀中心| 新東海商業中心| Chater House| Nexxus Building| One Island East| 中匯大廈| Fairmont House| 華懋廣場| 中建大廈| 北京道1號| 胡忠大廈| Central Plaza| The Centrium| LHT Tower| China Building| AIA Central| Crawford House| Exchange Tower| AIA Tower| World Wide House| One Kowloon| The Gateway | One Island South| Jardine House| Millennium City | Exchange Square| Times Square | Pacific Place| Admiralty Centre| United Centre| Lippo Centre| Shun Tak Centre| Silvercord| The Center| Mira Place| Ocean Centre| Cosco Tower| Harcourt House| Cheung Kong Center|

school| international school of hong kong| international school| school in Hong Kong| primary school| elementary school| private school| UK school| british school| extracurricular activity| Hong Kong education| primary education| top schools in Hong Kong| Preparatory| best international schools hong kong| best primary schools in hong kong| primary school hong kong| private school hong kong| british international school| extra-curricular| school calendars| boarding school| school day| Bursary| British international school Hong Kong| British school Hong Kong| English primary school Hong Kong| English school Hong Kong| International school Hong Kong| School Hong Kong| boarding school Hong Kong| best school in Hong Kong| School fees|

electric bike| Best smartwatch| Best Wilreless earphones|